Asal Usul Bahasa Melayu (STPM): Konsep Melayu, Salasilah bahasa Melayu dan Hipotesis tentang tempat asal bahasa Melayu

CIKGU ONLINE – “Asal Usul Bahasa Melayu (STPM): Konsep Melayu, Salasilah bahasa Melayu dan Hipotesis tentang tempat asal bahasa Melayu” merupakan suatu penerokaan ilmiah yang mendalam tentang asal usul dan perkembangan bahasa Melayu. Artikel ini bertujuan untuk memberikan pemahaman yang komprehensif kepada para pelajar STPM mengenai konsep Melayu, salasilah bahasa Melayu, dan pelbagai hipotesis yang berkaitan dengan tempat asal bahasa Melayu.

Dengan menelusuri sejarah dan perkembangan bahasa Melayu, kita dapat menghayati kekayaan warisan budaya dan kepentingan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa perpaduan di Malaysia. Diharapkan artikel ini dapat menjadi rujukan yang bermanfaat dan membantu para pelajar dalam menghadapi peperiksaan STPM.

Asal Usul Bahasa Melayu (STPM):
Konsep Melayu, Salasilah bahasa Melayu
Hipotesis tentang tempat asal bahasa Melayu

A. Konsep Melayu

a) Definisi awal Bahasa Melayu

  1. Secara umumnya, diakui bahawa penutur Bahasa Melayu ialah orang Melayu.
  2. Terdapat beberapa teori yang menyatakan bahawa penutur Bahasa Melayu berasal daripada kelompok manusia yang dinamakan Austronesia.
  3. Mereka dikatakan berasal dari Yunani dan bergerak dalam dua gelombang pergerakan sebelum mendiami Asia Tenggara, iaitu:
    • Sejak 2500 SM, disebut Melayu Proto.
    • Sejak 1500 SM, disebut Melayu Deutro.
  4. Harry Judge (1991) dalam bukunya “Oxford Illustrated Encyclopedia: History of the World: From Earliest Times to 1800” mencatat bahawa Bahasa Melayu Champa telah wujud sejak abad ke-2 Masihi. Sekarang, tempat kerajaan Champa itu ialah di Vietnam Tengah. Buktinya, batu bersurat bertarikh abad ke-4 Masihi yang ditemukan di Dong Yen Chau, Vietnam Selatan, menggunakan beberapa perkataan Bahasa Melayu seperti “yan” (yang) dan “naga” (naga).
  5. Pada tahun 100-150 Masihi, Claudius Ptolemy menggunakan istilah “Melau-Kolon” dalam karyanya “Geographike Sintaxis” yang merujuk kepada suatu tempat di utara pantai timur, iaitu Tanjung Kuantan. Perkataan itu berasal daripada Bahasa Sanskrit, iaitu “malayakom” atau “malaikurram”.
  6. Dalam kitab Hindu purba berjudul “Purana”, terdapat perkataan “Malaya dvipa”. Menurut Sir Ronald Braddell, “Malaya dvipa” bermaksud Pulau Sumatera, tetapi para sarjana India mengatakan bahawa ia bermaksud beberapa buah gunung di Semenanjung Tanah Melayu.
  7. Perkataan “Mo-lo-yeu” terdapat dalam buku catatan pengembara Cina pada zaman Dinasti Tang, ditulis sekitar tahun 644-645 Masihi, yang mengatakan bahawa terdapat utusan dari sebuah kerajaan “Mo-lo-yeu” telah mengirimkan utusan ke negara China.
  8. Dalam buku kesusasteraan Cina, ada catatan tentang pengembara Cina yang singgah di Nusantara. Tulisan tersebut mengatakan bahawa bahasa yang dituturkan ialah Bahasa “K’un-lun”, iaitu Bahasa Melayu Kuno.
  9. Rahib Buddha, I-Tsing, menggunakan kata “Mo-lo-yue” untuk merujuk kepada dua buah kerajaan Melayu, iaitu kerajaan Melayu di Sungai Batang dan kerajaan Sriwijaya di Palembang, yang dikunjunginya pada tahun 675 Masihi. Bahasa Melayu digunakan sebagai bahasa pengantar untuk mengajarkan Bahasa Sanskrit dan falsafah agama Buddha.
  10. Sebuah patung gangsa bertarikh 1286 Masihi yang ditemukan di Padang Rocore, Batanghari, mempunyai catatan di belakangnya yang tertulis perkataan ‘Malaya’ atau ‘Melayu’.
||Bahasa Melayu Kuno (STPM): Konsep, Ciri dan Bahan Bukti

b) Definisi dari segi etimologi (cabang ilmu bahasa yang mengkaji asal usul perkataan dan perubahan pada bentuk dan maknanya)

  1. Zuber Usman berpendapat bahawa perkataan “Melayu” berasal daripada perkataan “Himalaya” yang dipendekkan menjadi “Malaya” dan ditukar menjadi “Melayu”. Dalam Bahasa Sanskrit, “hima” ialah salji, “alaya” ialah tempat, dan “Himalaya” bermaksud tempat asal orang Melayu.
  2. Dalam Bahasa Jawa Kuno, “mlayu” membawa maksud mengembara atau pergi ke mana-mana, merujuk kepada tindakan orang Melayu yang berpindah dari Yunan hingga ke Nusantara.
  3. Perkataan “Melayu” juga berasal daripada perkataan “Malapura” yang tertulis pada batu bersurat Bukit Gombak Satu di Sumatera, bermaksud kota Melayu atau kerajaan Melayu.
  4. Ada pengkaji yang berpendapat bahawa “Melayu” berasal daripada “Pamalayu”, bermaksud ekspedisi Melayu, iaitu penyerangan dan penguasaan terhadap negeri Melayu.
  5. Van Der Tuuk, tokoh ilmuwan Belanda dan pengkaji kebudayaan Indonesia, berpendapat bahawa “Melayu” bermaksud menyeberang, kerana orang Melayu menyeberang atau menukar agama daripada Hindu-Buddha kepada agama Islam.
  6. “Buku Sejarah Melayu” menyatakan bahawa nama “Melayu” berasal daripada sebatang sungai yang deras alirannya, iaitu Sungai Melayu.

c) Definisi berdasarkan bangsa

  1. Perlembagaan Persekutuan Perkara 153 mendefinisikan “Melayu” sebagai orang atau warganegara Malaysia yang berbahasa Melayu, mengamalkan cara hidup Melayu, dan beragama Islam.
  2. Pertubuhan Pendidikan, Sains dan Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNESCO) mendefinisikan “Melayu” sebagai satu keluarga bangsa yang mempunyai satu keluarga bahasa yang sama, bentuk fizikal tubuh badan yang hampir sama, berkulit sawo matang, rambut lurus, dan mempunyai ketinggian yang sederhana (merujuk kepada bangsa yang dikenali sebagai Malayo-Polynesia atau Austronesia).
  3. “Melayu” juga merujuk kepada bangsa Melayu yang terdapat di Semenanjung Malaysia dan di tempat-tempat lain di rantau ini.

B. Salasilah Bahasa Melayu

  1. Salasilah Bahasa Melayu merujuk kepada kajian tentang asal usul Bahasa Melayu.
  2. Perkembangan bahasa ditentukan berdasarkan faktor usia:
    • Filum: kelompok bahasa yang berusia melebihi 5000 tahun.
    • Rumpun: kelompok bahasa yang berusia antara 2500 – 5000 tahun.
    • Keluarga: kelompok bahasa yang berusia kurang daripada 2500 tahun.

Berikut adalah contoh salasilah bahasa Melayu:

  • Filum: Austronesia
  • Rumpun: Melayu-Polinesia
    • Cawangan Barat
      • Keluarga Bahasa Nusantara
        • Bahasa Melayu
        • Bahasa Jawa
        • Bahasa Sunda
        • dan lain-lain
    • Cawangan Tengah-Timur
      • Keluarga Bahasa Melanesia
        • Bahasa Fiji
        • Bahasa Kiribati
        • dan lain-lain
      • Keluarga Bahasa Mikronesia
        • Bahasa Marshall
        • Bahasa Nauru
        • dan lain-lain
      • Keluarga Bahasa Polinesia
        • Bahasa Hawaii
        • Bahasa Maori
        • dan lain-lain

C. Hipotesis tentang Tempat Asal Bahasa Melayu

  1. Hipotesis ialah pendapat yang dianggap benar walaupun kebenarannya masih belum terbukti.
  2. Hipotesis tentang asal usul bahasa Melayu ialah pendapat yang dipercayai benar tentang tempat asal bahasa Melayu, walaupun belum dibuktikan lagi.
  3. Terdapat dua hipotesis utama tentang tempat asal orang Melayu (bahasa Melayu):
    • Pertama: Orang Melayu berasal dari kawasan Asia Tengah.
    • Kedua: Orang Melayu berasal dari kawasan Nusantara.
||Bahasa Melayu Klasik (STPM): Konsep, Ciri, Perkembangan Aksara Jawi dan Bahan Bukti

Hipotesis Asia Tengah:

  • Menyatakan bahawa nenek moyang orang Melayu berasal dari kawasan Yunan di selatan China.
  • Mereka bermigrasi ke selatan secara berperingkat-peringkat dan akhirnya mendiami Asia Tenggara.
  • Dikukuhkan dengan penemuan persamaan antara bahasa Melayu dengan bahasa-bahasa di Asia Tengah.

Hipotesis Nusantara:

  • Menyatakan bahawa bahasa Melayu berasal dari kepulauan Nusantara.
  • Mencadangkan bahawa pusat penyebaran bahasa Melayu ialah di Sumatera atau Kalimantan.
  • Disokong oleh penemuan prasasti-prasasti kuno bertulis dalam bahasa Melayu Kuno di kawasan tersebut.

Penutup

||Bahasa Melayu Moden (STPM): Konsep dan Tahap Perkembangan

Itulah “Asal Usul Bahasa Melayu (STPM): Konsep Melayu, Salasilah bahasa Melayu dan Hipotesis tentang tempat asal bahasa Melayu“. Semoga perkongsian ini memberikan manfaat kepada para pelajar dalam memahami dengan lebih mendalam tentang asal usul, perkembangan, dan kedudukan bahasa Melayu. Di samping itu, diharapkan agar artikel ini dapat meningkatkan kesedaran tentang kepentingan mempelajari dan memartabatkan bahasa Melayu sebagai wahana perpaduan dan identiti nasional. Semoga bahasa Melayu terus dipelihara dan dikembangkan demi kemajuan bangsa dan negara.

Related posts