CIKGU ONLINE – Berikut “Contoh Soalan KBAT Sejarah Tingkatan 2 dan Jawapan” yang boleh dijadikan rujukan dan panduan untuk pelajar Tingkatan 2. Soalan-soalan ini merangkumi pelbagai topik penting dalam sukatan pelajaran Sejarah Tingkatan 2 berdasarkan buku teks KSSM.
Tujuan utama perkongsian ini adalah untuk membantu pelajar menguasai kemahiran berfikir aras tinggi (KBAT) dalam subjek Sejarah. Melalui soalan-soalan KBAT, pelajar dapat mengaplikasikan pengetahuan, menganalisis maklumat, menilai, dan mencipta idea berdasarkan fakta-fakta sejarah. Semoga perkongsian ini dapat membantu meningkatkan pemahaman dan pencapaian pelajar dalam subjek Sejarah.
Contoh Soalan KBAT Sejarah Tingkatan 2 dan Jawapan
1. Huraikan faktor-faktor yang menyumbang kepada perkembangan kerajaan Srivijaya sebagai sebuah kerajaan maritim yang kuat.
Jawapan:
Kerajaan Srivijaya muncul sebagai kuasa maritim yang dominan di Asia Tenggara antara abad ke-7 hingga ke-13 Masihi. Beberapa faktor penting telah menyumbang kepada perkembangan dan kekuatan Srivijaya sebagai sebuah empayar maritim, antaranya:
- Lokasi Strategik: Srivijaya terletak di Selat Melaka, laluan perdagangan penting yang menghubungkan Timur dan Barat. Lokasi ini membolehkan Srivijaya mengawal perdagangan maritim dan mengumpul cukai daripada pedagang yang melalui selat tersebut.
- Kekuatan Ketenteraan: Srivijaya memiliki armada laut yang kuat dan dilengkapi dengan pelbagai jenis kapal perang. Ini membolehkan mereka mengawal laluan perdagangan, menentang musuh, dan meluaskan pengaruh ke wilayah lain.
- Kebijaksanaan Pemerintah: Raja-raja Srivijaya seperti Dapunta Hyang Sri Jayanasa merupakan pemimpin yang bijaksana dalam pentadbiran, diplomasi, dan strategi ketenteraan. Mereka menjalinkan hubungan baik dengan kerajaan lain seperti China dan India, sekaligus meningkatkan kedudukan Srivijaya di persada antarabangsa.
- Penguasaan Ekonomi: Selain daripada mengawal perdagangan, Srivijaya juga aktif dalam aktiviti pertanian, perlombongan, dan pengeluaran barangan seperti rempah ratus. Ini menyumbang kepada kekayaan dan kemakmuran kerajaan.
- Penyebaran Agama Buddha: Srivijaya menjadi pusat pengajian agama Buddha Mahayana yang penting di Asia Tenggara. Ramai sami dan cendekiawan Buddha dari China, India, dan Tibet datang ke Srivijaya untuk belajar dan menyebarkan ajaran Buddha. Ini meningkatkan prestij Srivijaya sebagai pusat ilmu pengetahuan dan keagamaan.
2. Jelaskan peranan pemimpin dalam sistem pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka.
Jawapan:
Sistem pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka berasaskan kepada konsep Daulat dan bersifat hierarki. Sultan berada di puncak hierarki dan mempunyai kuasa mutlak. Berikut merupakan peranan utama pemimpin dalam sistem pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka:
- Sultan: Sebagai ketua negara, Sultan mempunyai kuasa tertinggi dalam semua aspek pemerintahan, termasuk undang-undang, ketenteraan, dan ekonomi. Sultan bertanggungjawab melantik pembesar, menjaga keamanan negara, dan memastikan kemakmuran rakyat.
- Bendahara: Merupakan pembesar tertinggi selepas Sultan dan bertindak sebagai penasihat utama Sultan. Bendahara bertanggungjawab mentadbir negeri, mengetuai angkatan tentera, dan menguatkuasakan undang-undang.
- Penghulu Bendahari: Bertanggungjawab menguruskan kewangan negeri, mengumpul cukai, dan mengawal perbelanjaan kerajaan.
- Temenggung: Bertanggungjawab menjaga keamanan dan ketenteraman di dalam negeri. Beliau mengetuai pasukan polis dan mengadili kes-kes jenayah.
- Laksamana: Merupakan ketua angkatan laut Melaka. Beliau bertanggungjawab mempertahankan perairan Melaka daripada ancaman musuh, mengawal perdagangan maritim, dan menjalankan ekspedisi ketenteraan.
- Syahbandar: Bertanggungjawab mentadbir pelabuhan, mengawal perdagangan, dan menguruskan hal ehwal pedagang asing.
3. Bincangkan kepentingan agama dan kepercayaan dalam kehidupan masyarakat kerajaan Alam Melayu.
Jawapan:
Agama dan kepercayaan memainkan peranan penting dalam membentuk sosiobudaya masyarakat kerajaan Alam Melayu. Kepercayaan animisme dan dinamisme merupakan amalan awal masyarakat kerajaan Alam Melayu. Kepercayaan ini melibatkan pemujaan terhadap roh nenek moyang, semangat alam, dan objek-objek keramat.
Kedatangan agama Hindu dan Buddha dari India telah memperkaya lagi kehidupan beragama masyarakat kerajaan Alam Melayu. Agama Hindu menyumbang kepada sistem kasta, manakala agama Buddha menyebarkan nilai-nilai moral dan etika.
Kemudiannya, kedatangan Islam telah membawa perubahan signifikan dalam kehidupan masyarakat kerajaan Alam Melayu. Islam menyebarkan ajaran tauhid dan syariat yang mempengaruhi sistem pemerintahan, undang-undang, dan cara hidup masyarakat.
Kepentingan agama dan kepercayaan dalam kehidupan masyarakat kerajaan Alam Melayu dapat dilihat daripada aspek-aspek berikut:
- Membentuk pandangan semesta: Agama dan kepercayaan memberikan jawapan kepada persoalan-persoalan asas tentang asal usul kehidupan, makna kehidupan, dan kehidupan selepas mati.
- Memberikan panduan moral dan etika: Agama dan kepercayaan mengajar nilai-nilai moral seperti kejujuran, keadilan, dan kasih sayang yang menjadi panduan dalam kehidupan seharian.
- Mempengaruhi sistem pemerintahan dan undang-undang: Agama dan kepercayaan sering kali menjadi asas kepada sistem pemerintahan dan undang-undang dalam kerajaan Alam Melayu.
- Menjadi sumber identiti dan perpaduan: Agama dan kepercayaan dapat menyatukan masyarakat dan memberikan mereka rasa kepunyaan dan identiti bersama.
- Mempengaruhi kesenian dan kebudayaan: Agama dan kepercayaan menjadi sumber inspirasi bagi pelbagai bentuk kesenian dan kebudayaan seperti seni bina, seni ukir, dan kesusasteraan.
4. Nyatakan ciri-ciri utama seni bina kerajaan Alam Melayu.
Jawapan:
Seni bina kerajaan Alam Melayu mempunyai ciri-ciri tersendiri yang mencerminkan keunikan budaya dan kepercayaan masyarakat pada masa itu. Antara ciri-ciri utama seni bina kerajaan Alam Melayu ialah:
- Penggunaan bahan tempatan: Kebanyakan binaan menggunakan bahan tempatan seperti kayu, buluh, dan daun nipah. Ini disebabkan bahan-bahan ini mudah didapati dan sesuai dengan iklim tropika.
- Reka bentuk yang praktikal: Binaan direka bentuk untuk menyesuaikan diri dengan iklim dan persekitaran tempatan. Contohnya, rumah tradisional Melayu dibina bertingkat untuk mengelakkan banjir dan mempunyai bukaan yang luas untuk pengudaraan.
- Unsur hiasan yang bermotifkan alam: Motif alam seperti tumbuh-tumbuhan, haiwan, dan corak geometri sering digunakan sebagai hiasan pada binaan. Ini menunjukkan kedekatan masyarakat dengan alam semula jadi.
- Pengaruh agama dan kepercayaan: Seni bina kerajaan Alam Melayu juga menerima pengaruh daripada agama dan kepercayaan. Contohnya, candi-candi Hindu-Buddha di Lembah Bujang mempunyai struktur dan hiasan yang berunsurkan agama Hindu dan Buddha. Manakala, masjid-masjid lama di Melaka dan Terengganu mempamerkan pengaruh seni bina Islam.
- Simbol status dan kekuasaan: Bangunan seperti istana dan candi dibina dengan mewah dan megah sebagai simbol kekuasaan dan kekayaan pemerintah.
5. Jelaskan kepentingan sistem pengairan dalam kegiatan ekonomi masyarakat kerajaan Alam Melayu.
Jawapan:
Sistem pengairan merupakan salah satu aspek penting dalam kegiatan ekonomi masyarakat kerajaan Alam Melayu. Masyarakat kerajaan Alam Melayu telah menguasai teknologi pengairan sejak zaman kerajaan awal seperti Funan dan Srivijaya. Mereka membina pelbagai struktur pengairan seperti terusan, empangan, dan kolam takungan air untuk mengairi sawah padi dan ladang-ladang mereka.
Kepentingan sistem pengairan dalam kegiatan ekonomi masyarakat kerajaan Alam Melayu adalah seperti berikut:
- Meningkatkan hasil pertanian: Sistem pengairan yang baik membolehkan penanaman padi dijalankan sepanjang tahun dan meningkatkan hasil pengeluaran padi. Ini menjamin bekalan makanan yang mencukupi untuk penduduk dan menyumbang kepada kemakmuran ekonomi.
- Memudahkan pengangkutan: Sungai dan terusan bukan sahaja digunakan untuk pengairan, tetapi juga sebagai laluan pengangkutan utama untuk mengangkut hasil pertanian, barangan dagangan, dan orang ramai. Ini memudahkan aktiviti perdagangan dan perhubungan antara kawasan.
- Membekalkan sumber air: Sistem pengairan juga penting untuk membekalkan sumber air bersih untuk kegunaan domestik dan aktiviti seharian masyarakat.
6. Bagaimanakah kedudukan strategik Kesultanan Melayu Melaka menyumbang kepada perkembangannya sebagai pusat perdagangan antarabangsa?
Jawapan:
Kedudukan strategik Melaka di Selat Melaka merupakan faktor utama yang menyumbang kepada perkembangannya sebagai pusat perdagangan antarabangsa. Selat Melaka ialah laluan perdagangan penting yang menghubungkan Timur dan Barat. Kedudukan Melaka yang terletak di tengah-tengah laluan ini membolehkannya mengawal perdagangan maritim dan menarik pedagang dari pelbagai pelosok dunia.
Berikut adalah beberapa faktor bagaimana kedudukan strategik Melaka menyumbang kepada perkembangannya:
- Titik persinggahan pedagang: Pedagang dari Timur seperti China, India, dan kepulauan Indonesia akan bersinggah di Melaka sebelum meneruskan pelayaran ke Barat. Begitu juga sebaliknya, pedagang dari Barat seperti Arab dan Eropah akan bersinggah di Melaka sebelum belayar ke Timur.
- Pelabuhan yang selamat: Melaka mempunyai pelabuhan yang dalam dan terlindung daripada angin monsun. Ini menyediakan tempat berlabuh yang selamat untuk kapal-kapal dagang.
- Kemudahan pelabuhan: Melaka menyediakan pelbagai kemudahan pelabuhan seperti gudang untuk menyimpan barangan, tempat penginapan untuk pedagang, dan kemudahan pembaikan kapal.
- Dasar terbuka Sultan: Para pemerintah Melaka mengamalkan dasar terbuka dan mengalu-alukan kedatangan pedagang asing. Mereka memberikan jaminan keselamatan dan kebebasan berdagang kepada pedagang asing.
7. Huraikan faktor-faktor yang menyebabkan kemerosotan Kesultanan Melayu Melaka.
Jawapan:
Kemerosotan Kesultanan Melayu Melaka berlaku secara berperingkat dan disebabkan oleh gabungan beberapa faktor dalaman dan luaran. Antara faktor-faktor tersebut ialah:
- Kelemahan pemerintahan: Selepas kemangkatan Sultan Mansur Shah, Melaka dilanda perebutan takhta dan masalah pemerintahan yang lemah.
- Masalah dalaman: Wujudnya rasuah dan salah guna kuasa di kalangan pembesar Melaka.
- Ancaman Portugis: Portugis yang tiba di Melaka pada tahun 1511 mempunyai teknologi ketenteraan yang lebih canggih berbanding Melaka.
- Perpecahan dalaman: Terdapat perpecahan dalam kalangan pembesar Melaka yang menyebabkan sesetengah daripada mereka berpihak kepada Portugis.
- Kehilangan sokongan rakyat: Rakyat Melaka hilang kepercayaan terhadap pemerintahan yang lemah dan tidak mampu mempertahankan Melaka daripada Portugis.
8. Jelaskan peranan Kesultanan Johor Riau dalam mengekalkan warisan Kesultanan Melayu Melaka.
Jawapan:
Selepas kejatuhan Melaka kepada Portugis pada tahun 1511, Kesultanan Johor Riau muncul sebagai pengganti dan pewaris kepada Kesultanan Melayu Melaka. Johor Riau berjaya mengekalkan banyak aspek warisan Melaka, antaranya:
- Sistem pemerintahan: Johor Riau meneruskan sistem pemerintahan beraja dan undang-undang Melaka.
- Bahasa dan kesusasteraan: Bahasa Melayu yang diperkenalkan di Melaka diteruskan sebagai bahasa rasmi Johor Riau.
- Agama Islam: Johor Riau menjadi pusat penyebaran agama Islam di rantau ini.
- Adat istiadat: Johor Riau mempertahankan adat istiadat Melayu seperti adat pertabalan raja dan upacara perkahwinan.
Dengan mengekalkan warisan ini, Johor Riau berjaya menegakkan identiti Melayu dan meneruskan legasi Kesultanan Melayu Melaka.
9. Bincangkan kepentingan sistem perundangan dalam kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan, dan Perlis.
Jawapan:
Sistem perundangan merupakan satu aspek penting dalam pentadbiran sesebuah kerajaan. Ia berfungsi untuk menjaga keamanan, keadilan, dan kestabilan dalam masyarakat. Di kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan, dan Perlis, sistem perundangan berperanan penting dalam mengawal selia hubungan antara pemerintah dengan rakyat dan hubungan antara rakyat dengan rakyat.
Sistem perundangan di negeri-negeri ini mempunyai beberapa persamaan dan perbezaan. Persamaannya ialah keempat-empat negeri ini mengamalkan sistem perundangan yang berasaskan kepada syariah Islam dan adat tempatan. Perbezaannya pula terletak kepada cara pelaksanaan dan penekanan terhadap aspek-aspek tertentu dalam undang-undang.
Kedah
- Undang-undang utama Kedah ialah Undang-undang Tubuh Kerajaan Kedah Darulaman yang diperkenalkan pada tahun 1934.
- Undang-undang ini menjelaskan peranan dan tanggungjawab Sultan, pembesar, dan rakyat.
- Ia juga mengandungi peraturan berkaitan dengan pentadbiran, kehakiman, dan percukaian.
Kelantan
- Undang-undang Perlembagaan Tubuh Kerajaan Kelantan yang dikuatkuasakan pada tahun 1948 merupakan undang-undang utama negeri ini.
- Ia menjelaskan kedudukan Sultan sebagai ketua negeri dan Islam sebagai agama negeri.
- Undang-undang ini juga mengandungi peruntukan berkaitan dengan hak dan kebebasan rakyat.
Negeri Sembilan
- Negeri Sembilan mempunyai sistem perundangan yang unik yang dikenali sebagai Adat Perpatih.
- Adat ini berasaskan kepada sistem matrilineal yang memberikan keutamaan kepada wanita dalam pewarisan harta dan keturunan.
- Adat Perpatih juga menekankan kepentingan musyawarah dan persetujuan dalam membuat keputusan.
Perlis
- Undang-undang Tubuh Kerajaan Perlis yang diperkenalkan pada tahun 1947 merupakan undang-undang utama negeri ini.
- Ia menjelaskan kedudukan Raja sebagai ketua negeri dan peranan pembesar dalam pentadbiran negeri.
- Undang-undang ini juga mengandungi peraturan berkaitan dengan agama Islam, tanah, dan cukai.
Sistem perundangan di kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan, dan Perlis telah berkembang dan berubah mengikut perubahan zaman. Namun, prinsip-prinsip asas seperti keadilan, kesaksamaan, dan keharmonian masih dikekalkan sehingga kini.
10. Jelaskan peranan masyarakat tempatan dalam pembentukan identiti Sarawak dan Sabah.
Jawapan:
Masyarakat tempatan memainkan peranan penting dalam pembentukan identiti Sarawak dan Sabah. Kepelbagaian etnik, budaya, dan bahasa masyarakat tempatan telah menjadikan kedua-dua negeri ini unik dan berbeza daripada negeri-negeri lain di Malaysia.
Sarawak
- Sarawak dihuni oleh lebih daripada 40 kumpulan etnik, antaranya Iban, Bidayuh, Melanau, Orang Ulu, dan Cina.
- Setiap kumpulan etnik mempunyai bahasa, adat resam, dan kepercayaan mereka sendiri.
- Masyarakat tempatan Sarawak telah berjaya mengekalkan tradisi dan budaya mereka sehingga kini melalui pelbagai aktiviti seperti tarian, muzik, kraftangan, dan perayaan.
Sabah
- Sabah juga mempunyai kepelbagaian etnik yang kaya, termasuk Kadazan-Dusun, Bajau, Murut, dan Suluk.
- Setiap kumpulan etnik mempunyai keunikan tersendiri dari segi bahasa, pakaian tradisional, makanan, dan kesenian.
- Masyarakat tempatan Sabah aktif dalam pelbagai aktiviti ekonomi seperti pertanian, perikanan, dan pelancongan yang menyumbang kepada pembangunan negeri.
Peranan masyarakat tempatan dalam pembentukan identiti Sarawak dan Sabah dapat dilihat daripada aspek-aspek berikut:
- Mengekalkan warisan budaya: Masyarakat tempatan berjaya memelihara dan mewariskan tradisi, adat resam, dan bahasa mereka kepada generasi muda.
- Membangunkan ekonomi tempatan: Masyarakat tempatan terlibat dalam pelbagai aktiviti ekonomi yang menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negeri.
- Memupuk perpaduan dan keharmonian: Walaupun terdiri daripada pelbagai etnik dan budaya, masyarakat tempatan hidup bersama dalam keadaan harmoni dan saling menghormati.
Penutup
Itulah “Contoh Soalan KBAT Sejarah Tingkatan 2 dan Jawapan“. Semoga perkongsian ini memberikan manfaat kepada pelajar Tingkatan 2 dalam memahami konsep KBAT dan meningkatkan keupayaan mereka untuk menjawab soalan-soalan Sejarah dengan lebih baik. Teruskan usaha dan semangat dalam mempelajari subjek Sejarah kerana ia penting untuk memahami asal usul, perkembangan, dan pembentukan negara kita. Selamat belajar!
